เคลือบคืออะไร

สำหรับคนที่เรียนรู้เรื่องการทำเซรามิกมาแล้ว ไม่ว่าจะเป็นตอนเรียนมหาวิทยาลัย หรือลงเรียนคลาสพิเศษต่างๆ คงไม่มีข้อสงสัยว่า “เคลือบคืออะไร” แต่สำหรับผู้ที่ยังไม่ชำนาญ หรือไม่เคยเรียนรู้เรื่องเซรามิกมาก่อน อาจคิดไปต่างๆ นานา ว่าเคลือบที่ว่าจะเหมือนการเอารถเข้าศูนย์ไปเคลือบแก้วไหม หรือคล้ายๆ กับการทำเล็บแล้วเคลือบผิวเล็บให้มันวาหรือเปล่า วันนี้ SOC  : SCHOOL OF CERAMICS โรงเรียนสอนปั้นเซรามิค BY POTTERY CLAY มีมาเฉลยค่ะ

คำว่า "เคลือบ (Glaze)" ในการทำงานเซรามิก หมายถึง ชั้นแก้วบางๆ ที่ใช้ฉาบหน้าผิวของเนื้อดินปั้น ซึ่งเกิดจากการหลอมของส่วนผสมซิลิเกต ไม่ใช่เกิดจากสารประกอบเคมีชนิดอื่น แต่ประกอบด้วยส่วนผสมหลายอย่างที่ทำให้เกิดแก้วขึ้นมา โดยมีจุดประสงค์คือ สร้างแก้วให้เป็นชั้นบางๆ ปกคลุมผิวหน้าของดินหรือผลิตภัณฑ์นั้นไว้ ซึ่งทำให้หนึ่งในองค์ประกอบที่สำคัญของเคลือบที่จะต้องมีคือ “แก้ว”

ในวัตถุดิบที่นำมาใช้ทำเคลือบเพื่อจะสร้างแก้ว ต้องมีซิลิกา (Silica:SiO2) เป็นองค์ประกอบสำคัญ โดยตัวอย่างวัตถุดิบที่ว่าได้แก่ ทราย ควอตซ์ หินฟันม้า ขี้เถ้าแกลบ ฯลฯ แต่ยังไม่หมดเพียงเท่านี้ เพราะองค์ประกอบของเคลือบจะต้องมี “ตัวหลอมแก้ว” หรือที่เรียกว่า Flux

จุดหลอมตัวของแก้วอยู่ที่อุณหภูมิสูงกว่า 1300 °C จึงต้องเติมตัวช่วยทำให้แก้วหลอมตัวที่อุณหภูมิต่ำลง ซึ่งโดยมากมักเป็นสารจำพวกด่างที่ประกอบด้วยธาตุหมู่ 1 หรือ หมู่ 2 ตามตารางธาตุ เช่น ขี้เถ้า (ash), หินปูน (lime), โดโลไมต์, ทัลคัม (talcum), ZnO (ซิงค์ออกไซด์), BaO (แบเรียมออกไซด์) ฯลฯ

 นอกจากนี้ยังมี “ตัวที่มีความหนืด เพื่อไม่ให้เนื้อแก้วที่ถูกสร้างขึ้นมาไหลหลุดไปจากภาชนะ สามารถเกาะติดผิวภาชนะได้ ได้แก่ อะลูมิน่า (Alumina : AL2O3) ซึ่งได้จาก ดิน, หินฟันม้า ในส่วนผสมของน้ำยาเคลือบ ฯลฯ

 *SOC : SCHOOL OF CERAMICS โรงเรียนสอนปั้นเซรามิค BY POTTERY CLAY เปิดสอนคลาสเคลือบ โดยใช้ระยะเวลาเรียนทั้งสิ้น 3 เดือน สนใจทักมาได้ที่ LINE @SOC.TH